ناصرالدین شاه به هنر علاقه داشت و همچنین دستی در خطاطی و نقاشی داشت. به داستان و ادبیات هم علاقه‌مند بود و حتی خودش داستانی نوشته بود. علاوه بر تمام این‌ها او به پیشرفت و استقلال ایران علاقه‌مند بود و اگر در سفر هایش چیز جدیدی می‌دید همراه خود به ایران می‌آورد از این رو 50 سال حکومت او با سایر پادشاهان قاجار متفاوت شد و شهرت جهانی پیدا کرد.
در اواخر دوره ناصرالدین قاجار به گرامافون که سوغات سفر فرنگ بود دستگاه «حبس‌الصوت» یا «حافظ‌الصوت» می‌گفتند و برای خودش شگفتی بزرگی بود که قدیمی‌ترین نوحه ضبط شده در ایران توسط آن ضبط شد.
این محصول جدید شاید حدود ده سال پس از اختراعش به ایران وارد شد و طبق معمول سر از دربار درآورد و ناصرالدین شاه اولین استفاده کننده آن بود. وی در سفرنامه اش به اروپا به سال 1889 نمایشی را که به منظور آشنایی وی با جدیدترین اختراعات قرن ترتیب داده بودند چنین شرح میدهد:
... بعد یک شخص آمریکایی که صاحب فنوگراف است، آمد جلوی ما ایستاد و خطابه مفصلی در تعریف فنوگراف خوانده ناظم الدوله ترجمه کرد. بعد فنوگراف را وسط مجلس حاضر نمود، معلوم شد این نوع فنوگراف غیر از فنوگرافی است که در طهران ما داریم. هم سهلتر و هم صدا را بهتر پس میدهد. اول صدای موزیکی که در او داده بودند پس داد خیلی خوب و واضح بود بعد حرف زدند همان طور پس داد. بعد به مهدی خان آجودان مخصوص فرمودیم که توی فنوگراف حرف بزن، دو بیت شعر حافظ خواند که این است:
اگر چه باده فرحبخش و باد گلبیز است
به بانگ چنگ مخور می‌که محتسب تیز است
صراحیی و حریفی گرت به دست افتد
به عیش کوش که ایام فتنه انگیز است
همه را همانطور جواب داد. صاحب فنوگراف وعده داد که یک دستگاه فنوگراف همینطور برای ما تقدیم نماید.
بعد‌ها در دوره مظفرالدین قاجار تعداد بیشتری از این دستگاه‌ها به ایران رسید و البته صدا‌های ضبط‌شده هم از این دستگاه‌ها باقی مانده است. یک نوحه هم باقی‌مانده که بسیار دلنشین است. این نوحه که قدیمی‌ترین نوحه ضبط شده در ایران است در اواخر عهد ناصری یا دوره مظفری ضبط شده به «نوحه جبرئیل» مشهور است؛ با شعری منسوب به ناصرالدین قاجار و با خواننده‌ای ناشناس
.gif)
.gif)
0 دیدگاه