به گزارش پارسینه؛ سی و ششمین نمایشگاه کتاب تهران از تاریخ 17 تا 27 اردیبهشت ماه 1404، در محل مصلای امام خمینی(ره) دایر است. شعار امسال نمایشگاه، "بخوانیم برای ایران" است و داده های رسمی حاکی از حضور 2300 ناشر داخلی و خارجی در این رویداد بزرگ فرهنگی هستند. نمایشگاه کتاب تهران، در زمره رویدادهای فرهنگی مهم منطقه خاورمیانه و حتی جهان است.
این نمایشگاه در کشورمان تا حد زیادی ماهیت فرهنگی و آموزشی دارد و توجه ویژه‌ای به حوز نشر علمی، فرهنگی و آموزشی دارد. از نظر میزان بازدید مردم از این نمایشگاه نیز در زمره نمایشگاه های برتر جهان و قابل قیاس با نمایشگاه های معتبر جهان نظیر نمایشگاه کتاب فرانکفورت است. بسیاری از نمایشگاه کتاب تهران به عنوان بهار حوزه کتاب و نشر در ایران یاد می کنند. با این همه، این نمایشگاه، به طور خاص با 3 چالش مهم و معنادار نیز رو به رو است.
کاهش قدرت خرید مردم
قیمت کتاب در سال های اخیر با توجه به مشکلات اقتصادی در کشورمان و همچنین بالارفتن هزینه های تولید، افزایش قابل توجهی داشته است. این مساله سبب شده تا شاهد کاهش قدرت خرید مردم و البته کاهش استقبال آن ها از برخی کتاب ها باشیم. اگرچه در بحبوحه برگزاری نمایشگاه کتاب تهران به طرق مختلف نظیر ارائه بُن و یا تخیف های مختلف سعی می شود این نقیصه کمرنگ شود با این همه، بالارفتن قیمت کتاب یک واقعیت عینی در کشورمان است که بر الگوی خرید مردم در این حوزه اثرگذاری منفی داشته است.
البته که این افزایش تخت تاثیر مشکلات اقتصادی جاری در کشورمان است و حوزه حکمرانی فرهنگی کشور باید فکری به حال آن بکند. به بیان ساده تر، باید تسهیلات بیشتر و گسترده تری در اختیار مردم در قالب ابتکارهای مختلف باشد تا آن ها مجبور نشوند از سبد خرید کتاب خود به دلیل گرانی قیمت ها بزنند.
عدم حضور گسترده ناشران بین المللی
یکی از نقطه ضعف های جدی که نمایشگاه کتاب تهران در مقایسه با نمایشگاه های دیگر کتاب نظیر لندن و فرانکفورت با آن ها دست و پنجه نرم می کند، این موضوع است که در این نمایشگاه کتاب همچون دیگر نمایشگاه‌های معتبر بین المللی، شاهد حضور جدی و گسترده ناشران از کشورهای اقصی نقاط جهان نیستیم.
اهمیت این مساله زمانی بیش از پیش درک می شود که توجه داشته باشیم رقابت جهانی نمایشگاه کتاب تهران با دیگر نمایشگاه ها میسر نمی شود مگر اینکه بُعد بین المللی این نمایشگاه نیز بیش از پیش تقویت شود. البته که تلاش هایی در این حوزه صورت گرفته و می گیرد با این حال، هنوز شاهد گشایش های جدی در این رابطه نیستیم. برخی تحلیلگران معتقدند این عدم حضور تابع مولفه های مختلفی است.
به عنوتان مثال، می توان به تحریم های بین المللی و سیاسی اشاره کرد که در قالب آن ها، ناشران خارجی ترجیح می دهند در رویدادهای فرهنگی مرتبط با ایران شرکت نکنند. در عین حال، به دلیل تحریمهای غرب علیه کشورمان، این ناشران در بحث فروش آثار خود و البته استفاده از ظرفیت های بانکی برای نقل و انتقال مالی خودشان نیز با چالش رو به رو هستند. در عین حال، بخش قابل توجهی از بازار کتاب ایران مرتبط با آثار ترجمه‌شده و یا تولیدات داخلی است و بازار کتاب های زبان اصلی، چندان داغ نیست. مسائلی که همه و همه جذابیت حضور در نمایشگاه کتاب تهران را از ناشران خارجی سلب می کنند.
عدم حضور برخی ناشران مستقل
یکی از نکاتی که در سال های اخیر در مورد نایشگاه کتاب تهران، مورد توجه منتقدان بوده عدم حضور برخی ناشران مستقل بوده است. در این رابطه نام برخی از این ناشران نیز ذکر شده است. در این رابطه دلایل مختلفی مطرح هستند که از جمله آن ها می توان به هزینه های بالای اجاره غرفه و هزینه های جانبی حضور در نمایشگاه برای این دسته از ناشران اشاره کرد. تاین مساله سبب شده تا این دسته از ناشران به حضور در بخش مجازی اکتفا کنند.
در عین حال، این نوع از ناشران از حمایت های دولتی کمتری در قیاس با ناشران دولتی شناخته شده سود می‌برند. ورای همه این ها، ناشران کوچک و مستقل عمده از حیث نیروی انسانی با محدودیت هایی رو به رو هستند که این موضوع نیز خود در کمرنگ بودن حضور این ناشران در نمایشگاه کتاب تهران موثر است. موضوعاتی که باید برای آن ها تدابیر جدی اندیشیده شود و زمینه برای حضور همه سلیقه های فرهنگی و حرفه ای در نمایشگاه کتاب تهران فراهم شود.
.gif)
0 دیدگاه